Son yıllarda dünyayı hızlı bir değişim sürecine dahil eden ve dönüşümüne önemli ölçüde katkıda bulunan bir teknoloji dikkat çekiyor: Lityum İyon Batarya Teknolojisi. Hafif yapıları, yüksek enerji depolama kapasiteleri ve uzun ömürleriyle hayatımızı kolaylaştıran bu teknoloji vazgeçilmezlerimizden biri haline gelmiş durumda. Üstelik batarya teknolojisi hiç hız kesmeden gelişmeye ve enerji depolama kapasitelerini arttırmaya devam ederken fiyatları da aynı oranda geriliyor. Yapılan bir araştırma, aynı enerji yoğunluğuna sahip bataryaların 2012 ve 2017 yılları arasında fiyatlarının %70 oranında azaldığını gözler önüne sermekte.

Tüm bu olumlu özelliklerinin yanında Alba elektrikli bisikletler ve Alba kitlerin en pahalı parçalarının batarya olduğunu da belirtelim. Eğer bataryanızı uzun süre kullanmak ve çevrim adedi açısından performansını arttırmak istiyorsanız doğru kullanmalı ve bakımlarını aksatmamalısınız. Aksi halde yanlış saklama koşulları ve yanlış kullanım gibi etkenler bataryanızın ömrünü kısaltacaktır. Biz de bu yazımızda, Alba Li-ion batarya paketlerini doğru ve uzun süreli kullanabilmeniz için bilmeniz gereken bakım süreçlerinden bahsetmek istedik. Lityum-iyon teknolojisi ve kimyasına dair daha ayrıntılı bilgiler için ise bloğumuzda farklı bir yazı kaleme alacağız. Keyifli okumalar…

Li-ion Batarya Ömrü

Li-ion bataryaların nasıl kullanılması gerektiğini açıklamadan önce Alba kit ve bisikletlerde kullandığımız piller hakkında kısa bilgiler verelim.

Kullandığımız hücreler; 2600mah nominal kapasiteye, 3.6V nominal voltaja sahipken ağırlıkları yaklaşık 44gr. Hücrelerin kimyasına gelince hücreler, LiNiCoMnO2 (Lityum nikel cobalt manganez oksit) kimyasına sahip. ICR kısaltması da buradan geliyor. Söz konusu hücrelerin elektrikli bisiklet bataryaları için dünyada en çok tercih edilen tip olduğunu söylememizde de fayda vardır.

Li-ion batarya ömrünü detaylarıyla açıklamamızın ardından bataryaların bakımı, saklanması, şarj edilmesi ve kullanımıyla ilgili temel bilgilere geçebiliriz.

Li-ion Batarya Saklama Koşulları

Bataryanızı daha uzun dönem kullanarak maliyetini düşürmek istediğinizde dikkat etmeniz gereken bazı unsurlar vardır. Buna göre Li-ion batarya saklama koşulları şu şekilde olmalıdır:

• Li-ion bataryalar çok soğuk veya çok sıcak ortamlarda saklanmayı sevmezler. Literatürde, ideal saklama koşulu 10-25 olarak derece öneriliyor. Hem uzun dönem hem de kısa dönem saklamak için bu sıcaklık aralığına dikkat edebilirsiniz. Bu noktada, Li-ion bataryaların soğuk ortamları az da olsa sıcak ortamlara göre tercih ettiklerini söyleyebiliriz.
• Benzer şekilde nemli ortamlarda da uzun dönem saklama yapılmaması öneriyoruz.
• Eğer bataryanızı uzun süre kullanmayacaksınız, tam boş veya tam dolu konumda bırakmamanızı tavsiye ediyoruz. Özellikle tam boş konumda saklamak, bataryanızın sağlığına ciddi zarar verecektir.
• Bataryanızın mümkün olduğunca tam boş konumda kalmamasına dikkat etmelisiniz. Li-ion bataryalar boş olarak saklamayı sevmezler, uzun süre boş konumda saklamak kapasitelerine ciddi zarar verecek ve hızlı yaşlanmalarına sebep olacaktır.
• Bataryanızı her 3-4 haftada bir şarj etmenizi öneriyoruz.
• Bataryanızı uzun dönem kullanmayacaksanız, mümkün olduğunda %50-%80 doluluk aralığında tutmanızı tavsiye ediyoruz. Bunu bataryayı tam dolu konuma getirip, kısa bir süre bisikletinizi sürerek sağlayabilirsiniz.

Li-ion Batarya Nasıl Şarj Edilmeli?

Bataryanızın doğru kullanımı için en önemli etkenlerden biri de şarj edilme işlemidir. Li-ion bataryanızı şarj ederken şunlara çok dikkat etmelisiniz:

• Bataryanızı şarj ederken Li-ion batarya paketleri için özel olarak üretilen Alba şarj aletlerini kullanmanızı tavsiye ediyoruz. Aynı teknik özelliklere sahip şarj aletleri bile Li-ion batarya kimyasına zarar verecektir. Aynı zamanda bataryanızın garanti kapsamı dışında kalmasına neden olacaktır.
• Şarj süresince bataryanızın kapalı konumda olmasına dikkat etmelisiniz.
• Şarj süresince bataryanızın üzerinin örtülü olmamasına dikkat etmelisiniz.
• Bataryayı ilk kullanımdan önce 12 saat süre ile şarj etmenizi tavsiye ediyoruz. İlk şarjdaki bu uzun süre hücre gruplarının dengeli olarak şarj edilmesini sağlayacaktır.
• Her ne kadar Alba şarj aletleri batarya tam dolu konumuna geldiğine şarj işlemine son verse de bataryanızı 2-3 günden fazla şarjda bırakmamanızı öneriyoruz.

Sık Kullanılan Li-ion Bataryanın Ömrünü Uzatma Önerileri

Eğer satın aldığınız bataryaları çok sık ve uzun süreli kullanıyorsanız normal kullanıma oranla daha kısa sürede ömrü dolacaktır. Fakat aşağıda listeleyeceğimiz birkaç ipucu ile bataryanızın ömrünü uzatabileceksiniz. Buna göre:

• Bataryanın sağlığını korumanın ilk kuralı düzenli kullanımdır. Ne kadar düzenli kullanırsanız Li-ion bataryanız o kadar sağlıklı olacak ve geç yaşlanacaktır.
• Lityum-İyon bataryalar ile ilgili bir diğer kural ise bataryayı mümkün olduğu kadar %20-%80 doluluk arasında kullanmanızdır. Tabi ki bu seviyeleri ölçmek her zaman kolay değildir. Yine de, basit bir voltmetre ile ölçebilecekler için 36V Alba batarya paketlerinin tam boş ve tam dolu voltaj değerleri sırasıyla; 31V ve 42V, benzer şekilde 48V batarya paketleri için ise 40,5V ve 52V olduğunu söyleyebiliriz.
• Yine bunu takiben Alba olarak farklı akım değerleri ile şarj yapabilen ve istenilen doluluk seviyelerinde şarjı durduran akıllı Li-ion şarj aletlerinin geliştirilmesi üzerinde çalıştığımızı belirtelim. En kısa zamanda aksesuar bölümümüzde satışa sunmuş olacağız.
• Li-ion bataryalarda hafıza etkisi olmadığından, bataryaları ne zaman isterseniz o zaman şarj edebilirsiniz. Alba olarak, pillerinizi her kullanımdan sonra tam dolu kapasiteye yakın bir seviyeye kadar şarj etmenizi öneriyoruz.
• Li-ion bataryalar düşük akım değerleri ile şarj edilmeyi severler. Bu sebeple, eğer sınırlı bir vaktiniz yoksa mümkün olan en düşük akım değeri ile şarj etmenizi tavsiye ediyoruz.
• Her Li-ion bataryanın potansiyel bir yangın sebebi olduğunu unutmayınız. Bu sebeple mümkün olduğunca güvenli ortamlarda saklamaya/şarj etmeye çalışmanızı öneriyoruz.

Son olarak belirtmeliyiz ki bilmeniz gereken tüm kurallar bu yazıdaki bilgilerle sınırlı değildir. Daha detaylı bilgi için elektrikli bisiklet ve kitlerin içerisinde yer alan garanti şartlarını ve kullanım kitapçıklarını dikkatle incelemelisiniz.